Балалы отбасыларєа берілетін мемлекеттік жјрдемаќылар туралы

Ќазаќстан Республикасыныѕ 2005 жылєы 28 маусымдаєы N 63 Заѕы

Ќазаќстан Республикасы Парламентініѕ Жаршысы, 2005 ж., N 12, 44-ќўжат; "Егемен Ќазаќстан" 2005 жылєы 7 шілде N 152

---

 МАЗМЎНЫ

РЌАО-ныѕ ескертуі: Осы Заѕды ќолданысќа енгізу тјртібін 13-баптан ќараѕыз.

      Осы Заѕ балалы отбасыларєа мемлекеттiк жјрдемаќылар тїрiнде јлеуметтік ќолдау кґрсетуге байланысты ќоєамдыќ ќатынастарды реттейдi.

1-бап. Осы Заѕда пайдаланылатын негізгі ўєымдар

      Осы Заѕда мынадай негiзгi ўєымдар пайдаланылады:
      1) балалы отбасыларєа берiлетiн мемлекеттiк жјрдемаќылар (бўдан јрi - жјрдемаќылар):
      бала тууына байланысты таєайындалатын жјне тґленетін бiржолєы мемлекеттік жјрдемаќы (бўдан јрi - бала туєанда берілетiн жјрдемаќы);
      бала бiр жасќа толыќ толєанєа дейiн оныѕ кїтiмiне байланысты таєайындалатын жјне тґленетiн ай сайынєы мемлекеттік жјрдемаќы (бўдан јрi - бала кїтімi жґнiндегі жјрдемаќы);
      он сегіз жасќа дейiнгі балаларєа таєайындалатын жјне тґленетін ай сайынєы мемлекеттік жјрдемаќы (бўдан јрi - балаларєа арналєан жјрдемаќы) тїрiндегі аќшалай тґлемдер;
      2) бала туєанда берiлетiн жјне бала кїтiмi жґнiндегi жјрдемаќыларды таєайындау жґнiндегi ујкiлетті орган - ујкілетті мемлекеттік органныѕ аумаќтыќ бґлiмшелерi;
      3) балаларєа арналєан жјрдемаќыны таєайындау мен тґлеу жґніндегі ујкiлеттi орган - республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ, ауданныѕ (облыстыќ маѕызы бар ќаланыѕ) жергiлiктi атќарушы органы;
      4) отбасы - некеден, туыстыќтан, бала асырап алудан немесе балаларды тјрбиеге алудыѕ ґзге де нысандарынан туындайтын мїліктік жјне мїлiктiк емес жеке ќўќыќтар мен мiндеттерге байланысты жјне отбасы ќатынастарын ныєайту мен дамытуєа жјрдемдесуге тиiстi адамдар тобы;
      5) отбасыныѕ жиынтыќ табысы - отбасыныѕ аќшалай да, заттай да нысанда алєан табысыныѕ жалпы сомасы;
      6) отбасыныѕ орта есеппен жан басына шаќќандаєы табысы - отбасы жиынтыќ табысыныѕ отбасыныѕ јрбiр мїшесiне ай сайын келетін їлесi;
      7) ґтiнiш берушi - жјрдемаќылар таєайындату їшін отбасы атынан ґтiнiш беретін адам;
      8) учаскелiк комиссия - јлеуметтік кґмек алуєа ґтiнiш жасаєан отбасылардыѕ материалдыќ жаєдайына тексеру жїргiзу жјне ќорытынды дайындау їшiн тиiстi јкiмшiлiк-аумаќтыќ бiрлiк јкiмдерiнiѕ шешiмiмен ќўрылатын арнаулы комиссия;
      9) ујкілетті мемлекеттік орган - халыќты јлеуметтік ќорєау саласындаєы орталыќ атќарушы орган;
      10) ујкілетті ўйым - Ќазаќстан Республикасыныѕ Їкіметі осы Заѕныѕ шарттарына сјйкес функцияларды жїзеге асыруєа ујкілеттік берген заѕды тўлєа.
Ескерту. 1-бапќа ґзгерту енгізілді - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2007.12.19. N 9 (2008 жылєы 1 ќаѕтардан бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

2-бап. Осы Заѕныѕ ќолданылу аясы

      Осы Заѕныѕ кїші Ќазаќстан Республикасында тўраќты тўратын Ќазаќстан Республикасыныѕ азаматтарына жјне оралмандарєа ќолданылады.

3-бап. Ќазаќстан Республикасыныѕ балалы отбасыларєа
берілетін мемлекеттік жјрдемаќылар туралы
заѕнамасы

      1. Ќазаќстан Республикасыныѕ балалы отбасыларєа берілетін мемлекеттік жјрдемаќылар туралы заѕнамасы Ќазаќстан Республикасыныѕ Конституциясына негізделеді жјне осы Заѕ мен Ќазаќстан Республикасыныѕ ґзге де нормативтік ќўќыќтыќ актілерінен тўрады.
      2. Егер Ќазаќстан Республикасы бекіткен халыќаралыќ шартта осы Заѕдаєыдан ґзгеше ережелер белгіленсе, онда халыќаралыќ шарттыѕ ережелері ќолданылады.

4-бап. Жјрдемаќылар алу ќўќыєы

      1. Туєан, асырап алєан, сондай-аќ ќорєаншылыќќа (ќамќоршылыќќа) алєан балалары бар отбасылардыѕ:
      1) бала туєанда берілетін жјрдемаќы;
      2) мынадай жаєдайларда:
      бала кїтімін жїзеге асыратын адам міндетті јлеуметтік саќтандыру жїйесіне ќатысушы болып табылмайтын;
      2008 жылєы 1 ќаѕтарєа дейін туєан баланыѕ кїтімін жїзеге асыратын адам міндетті јлеуметтік саќтандыру жїйесіне ќатысушы болып табылатын жаєдайларда бала кїтімі жґніндегі жјрдемаќы;
      3) отбасыныѕ орта есеппен жан басына шаќќандаєы табысы азыќ-тїлік себетініѕ ќўнынан тґмен болєан жаєдайда, балаларєа арналєан жјрдемаќы алуєа ќўќыєы бар.
      2. Балаларєа арналєан жјрдемаќы алу ќўќыєы тоќсан сайын табысы туралы аныќтаманы ўсыну арќылы расталып отырады.
Ескерту. 4-бапќа ґзгерту енгізілді - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2007.12.19. N 9 (2008 жылєы 1 ќаѕтардан бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

5-бап. Жјрдемаќыларды таєайындатуєа ґтініш беру

      1. Жјрдемаќыларды таєайындату їшін ґтініш беруді жјрдемаќы алу ќўќыєы туындаєаннан кейін жїзеге асыруєа болады.
      2. Ґтініш беруші жјрдемаќы таєайындату їшін жјрдемаќы алу ќўќыєы бар отбасыныѕ тўрєылыќты жеріндегі тиісті ујкілетті органєа мынадай ќўжаттар:
      1) нысанын Ќазаќстан Республикасыныѕ Їкіметі бекітетін белгіленген їлгідегі ґтініш;
      2) баланыѕ (балалардыѕ) тууы туралы кујлігініѕ (кујліктерініѕ) кґшірмесі (кґшірмелері);
      3) ґтініш берушініѕ жеке басын кујландыратын ќўжаттыѕ кґшірмесі;
      4) отбасыныѕ тўрєылыќты жерін растайтын ќўжаттыѕ кґшірмесі (азаматтарды тіркеу кітабыныѕ кґшірмесі не мекенжай бюросыныѕ аныќтамасы, не ауылдыќ (селолыќ) округ јкімініѕ аныќтамасы);
      5) отбасыныѕ ќўрамы туралы мјлімет (бала кїтімі жґніндегі жјне балаларєа арналєан жјрдемаќылар їшін);
      6) отбасы мїшелерініѕ табысы туралы мјлімет (балаларєа арналєан жјрдемаќы їшін) ќоса тіркелген ґтініш береді.
      Ата-аналардыѕ, ќорєаншылардыѕ немесе ќамќоршылардыѕ бірініѕ жјрдемаќы таєайындату туралы ґзі ґтініш беруге мїмкіндігі болмаєан жаєдайда, ата-аналар, ќорєаншылар немесе ќамќоршылар жјрдемаќы таєайындату туралы ґтініш жасауєа белгіленген тјртіппен берілген сенімхат негізінде басќа адамдарєа ујкілеттік беруге ќўќылы.
      3. Бала туєанда берілетін жјрдемаќы мен бала кїтімі жґніндегі жјрдемаќыны таєайындатуєа ґтініш беру мерзімдері бала туєан кїннен бастап он екі айдан аспауєа тиіс.
      4. Ґтініш беруші Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамасына сјйкес ујкілетті органєа толыќ јрі дўрыс мјліметтер беруге міндетті.
Ескерту. 5-бапќа ґзгерту енгізілді - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2007.12.19. N 9 (2008 жылєы 1 ќаѕтардан бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

6-бап. Жјрдемаќыларды таєайындау мен тґлеудіѕ тјртібі

      1. Жјрдемаќыларды таєайындау мен тґлеуді тиісті ујкілетті орган Ќазаќстан Республикасыныѕ Їкіметі белгілейтін тјртіппен жїргізеді.
      2. Ујкілетті орган ќажетті ќўжаттарымен бірге ґтініш келіп тїскен кїннен бастап он жўмыс кїні ішінде оларды ќарайды жјне жјрдемаќы таєайындау немесе оны таєайындаудан бас тарту туралы шешім ќабылдайды.
      Ујкілетті орган тиiстi шешiм шыєарєаннан кейiн бўл туралы ґтiнiш берушiге жазбаша тїрде хабарлайды.
      Жјрдемаќы таєайындаудан бас тартќан жаєдайда ујкiлеттi орган бас тартудыѕ себебiн жазбаша дјлелдеуге жјне ґтiнiш берушiге ќўжаттарды ќайтаруєа мiндетті.
      3. Ујкілеттi орган ґтiнiш берушiден немесе тиiстi органдардан ґтiнiш берушiнiѕ балаларєа арналєан жјрдемаќы алу ќўќыєын растайтын мјлiметтер сўратуєа ќўќылы.
      4. Ґтiнiш берушiнiѕ ујкiлеттi органныѕ јрекетiне жјне шешімiне жоєары тўрєан ујкілеттi органдарєа, сондай-аќ сот тјртiбiмен шаєым жасауєа ќўќыєы бар.
      5. Толыќ мемлекет ќарауындаєы балаларєа жјрдемаќы таєайындалмайды.
      6. Тґлемдi таєайындайтын немесе тґлеудi жїзеге асыратын органныѕ кiнјсiнен уаќтылы алынбаєан жјрдемаќылар сомалары ґткен уаќыт їшін мерзiмiне шек ќойылмай тґленедi.

7-бап. Бала туєанда берiлетiн жјрдемаќыны таєайындау
мен тґлеу

      1. Бала туєанда берiлетiн жјрдемаќы ґтiнiш берген кїннен бастап таєайындалады.
      2. Екi жјне одан да кґп бала туєан кезде бала туєанда берiлетiн жјрдемаќы јр балаєа таєайындалады жјне тґленедi.

8-бап. Бала кїтiмi жґнiндегi жјрдемаќыны таєайындау
мен тґлеу

      1. Бала кїтiмi жґнiндегi жјрдемаќы бала туєан кїннен бастап ол бiр жасќа толыќ толєанєа дейiн таєайындалады.
      Міндетті јлеуметтік саќтандыру жїйесіне ќатысушылар болып табылатын жјне 2008 жылєы 1 ќаѕтарєа дейін туєан баланыѕ кїтімін жїзеге асыратын адамдарєа бала кїтімі жґніндегі жјрдемаќы баланыѕ туєан кїнінен бастап 2007 жылєы 31 желтоќсанды ќоса алєандаєы мерзімге таєайындалады.
      2. Бiр жасќа толмаєан екi жјне одан да кґп балаєа кїтімдi жїзеге асырєан жаєдайда бала кїтiмi жґнiндегi жјрдемаќы јр балаєа таєайындалады жјне тґленедi.
      3. Асырап алєан, сондай-аќ ќорєаншылыќќа (ќамќоршылыќќа) алєан балалары бар отбасыларына бала кїтiмi жґнiндегi жјрдемаќы бала асырап алу немесе ќорєаншылыќты (ќамќоршылыќты) белгілеу туралы шешiм ќабылданєан кїннен бастап таєайындалады.
      4. Бала кїтiмi жґнiндегi жјрдемаќыны таєайындау кезiнде отбасы ќўрамындаєы ата-анасы ґздерiне ќатысты ата-аналыќ ќўќыєынан айрылєан балалар есепке алынбайды.
Ескерту. 8-бапќа ґзгерту енгізілді - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2007.12.19. N 9 (2008 жылєы 1 ќаѕтардан бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

9-бап. Балаларєа арналєан жјрдемаќыны таєайындау мен
тґлеу

      1. Балаларєа арналєан жјрдемаќы отбасыныѕ асырауындаєы он сегiз жасќа дейiнгi јр балаєа таєайындалады.
      2. Балаларєа арналєан жјрдемаќы отбасыныѕ орта есеппен жан басына шаќќандаєы табысы ескерiле отырып аєымдаєы тоќсанєа таєайындалады жјне ґтінiш берген айдан бастап ай сайын тґленедi.
      3. Ќажет болєан жаєдайда ујкілетті орган немесе кент, ауыл (село), ауылдыќ (селолыќ) округтіѕ јкiмi отбасыныѕ материалдыќ жаєдайына учаскелiк комиссияныѕ тексеру жїргiзуi туралы шешiм ќабылдауєа ќўќылы.
      Жїргiзiлген тексеру нјтижелерi бойынша учаскелiк комиссия отбасыныѕ материалдыќ жаєдайы туралы акт жасайды жјне ќорытындысын ујкілетті органєа табыс етедi.
      4. Балаларєа арналєан жјрдемаќы алуєа їміткер отбасыныѕ жиынтыќ табысын есептеу балаларєа арналєан жјрдемаќы таєайындату їшін ґтініш жасаєан кезде ујкілетті органєа табыс етілетін ќўжаттар негізінде Ќазаќстан Республикасыныѕ Їкіметі белгілейтін тјртіппен жїргізіледі.

10-бап. Жјрдемаќылар мґлшері

      1. Осы Заѕєа сјйкес жјрдемаќылар мынадай мґлшерде:
      1) бала туєанда берілетін жјрдемаќы - 30 айлыќ есептік кґрсеткіш;
      2) бала кїтімі жґніндегі жјрдемаќы:
      бірінші балаєа - 5 айлыќ есептік кґрсеткіш;
      екінші балаєа - 5,5 айлыќ есептік кґрсеткіш;
      їшінші балаєа - 6 айлыќ есептік кґрсеткіш;
      тґртінші жјне одан кейінгі балаларєа - 6,5 айлыќ есептік кґрсеткіш;
      3) балаларєа арналєан жјрдемаќы - јр балаєа 1 айлыќ есептік кґрсеткіш мґлшерінде белгіленеді.
      Жјрдемаќылар тиісті ќаржы жылына арналєан республикалыќ бюджет туралы заѕда бекітілетін айлыќ есептік кґрсеткіш мґлшерініѕ ґзгеруі ескеріле отырып тґленеді.
      2. Ґтініш беруші жјрдемаќыныѕ мґлшерін ґзгерту немесе оны тґлеуді тоќтату їшін негіз бола алатын мјн-жайлар туралы тиісті ујкілетті органды он бес кїн мерзімде хабардар етуге міндетті.
      Ґтініш беруші бала кїтімі жґніндегі жјрдемаќыныѕ жјне балалар жјрдемаќысыныѕ мґлшеріне јсер ететін мјн-жайлар туралы уаќтылы хабарламаєан жаєдайда, кґрсетілген мјн-жайлар туындаєан кезден бастап жјрдемаќы мґлшері ќайта ќаралады, біраќ бўл мерзім оларды таєайындаєан кезден ерте болмауєа тиіс.
Ескерту. 10-бапќа ґзгерту енгізілді - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2007.12.19. N 9 (2008 жылєы 1 ќаѕтардан бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

11-бап. Жјрдемаќыларды тґлеуді тоќтату

      1. Осы Заѕныѕ 4-бабы 1-тармаєыныѕ 2), 3) тармаќшаларында кґзделген жјрдемаќыларды тґлеуді тоќтату їшін:
      1) баланыѕ ќайтыс болуы;
      2) баланыѕ толыќ мемлекет ќарауына берілуі;
      3) ґтініш берушініѕ жјрдемаќыныѕ (жјрдемаќылардыѕ) заѕсыз таєайындалуына јкеп соќтырєан дўрыс емес мјліметтер беруі негіз болып табылады.
      2. Жјрдемаќыны тґлеу осы баптыѕ 1-тармаєында кґрсетілген мјн-жайлар басталєан кїннен бастап тоќтатылады.
      Артыќ тґленген сомалар - ерікті тїрде, ал бас тартќан жаєдайда сот шешімініѕ негізінде сот тјртібімен ќайтарылуєа жатады.
      3. Бала (балалар) ќайтыс болєан жаєдайда осы Заѕныѕ 4-бабы 1-тармаєыныѕ 2), 3) тармаќшаларында кґзделген жјрдемаќыларды тґлеу бала (балалар) ќайтыс болєан ай ґткен соѕ тоќтатылады.
Ескерту. 11-бапќа ґзгерту енгізілді - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2007.12.19. N 9 (2008 жылєы 1 ќаѕтардан бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

12-бап. Ќазаќстан Республикасыныѕ балалы отбасыларєа
берілетін мемлекеттік жјрдемаќылар туралы
заѕнамасын бўзєаны їшін жауаптылыќ

      Ќазаќстан Республикасыныѕ балалы отбасыларєа берілетін мемлекеттік жјрдемаќылар туралы заѕнамасын бўзуєа кінјлі тўлєалар Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕдарында белгіленген жауаптылыќта болады.

13-бап. Осы Заѕды ќолданысќа енгізу тјртібі

      Осы Заѕ, 2006 жылєы 1 шілдеден бастап ќолданысќа енгізілетін 4-баптыѕ 1-тармаєыныѕ 2) тармаќшасын, 8-бапты, 10-баптыѕ 1-тармаєыныѕ 2) тармаќшасын ќоспаєанда, 2006 жылєы 1 ќаѕтардан бастап ќолданысќа енгізіледі.

Ќазаќстан Республикасыныѕ
      Президенті